Tehnologija

Preporuke građanima kako da se zaštite od sajber napada

Za bezbjednost u sajber prostoru nisu samo zaduženi sajber stručnjaci već je to odgovornost svih korisnika/građana koji trebaju da preduzmu neophodne preventivne mjere, kako ne bi postali žrtve prevara i sajber napada poštujući standardne preporuke i prakse, navodi se u saopštenju Vlade Crne Gore.

Kako ističu, neke od ključnih preporuka su:

– Koristite isključivo licencirani operativni sistem i softvere koje je potrebno redovno ažurirati kako bi se spriječila zloupotreba otkrivene ranjivosti. Ne koristite operativne sistemekojima je istekla podrška proizvođača (XP, Vista, Windows 7, Windows 8) pošto ne postoje bezbjednosna ažuriranja za njih i mogu biti meta većine napada. Preporuka je da se izvrši nadogradnja ili instalira novija verzija operativnog sistema.

– Instalirajte antivirus program i ostala sigurnosna rješenja (anti-malware, anti-spam, antiransomware softver) i redovno vršite ažuriranje istih;

– Kreirajte rezervne kopije svih važnih podataka na dnevnom ili nedeljnom nivou i čuvajte ih nezavisno od sistema (npr. na eksternim memorijskim uređajima ili cloud ,,oblaku“);

– Koristite kompleksne lozinke (kombinacija malih i velikih slova, brojeva i specijalnih karaktera), redovno ih mijenjajte i ne otkrivajte ih nikom;

– Ne otvarajte e-mailove koje u sebi sadrže priloge ili linkove dobijene od nepoznatih pošiljalaca (Primjer; swift fakture, ponude za saradnju, ponude za posao, jeftina putovanja,dobitak na lutriji, nasljedstvo i sl);

– Preuzimajte programe i fajlove samo sa web lokacija koje smatrate pouzdanim;

– Ograničite pristup ličnim podacima na internetu i budite oprezni sa objavljivanjem sadržaja;

– Uvijek provjerite da li ste na zvaničnom veb-sajtu kompanije prije nego unesete osjetljive podatke tokom prijave jer neke stranice mogu izgledati identične zvaničnim stranicama a u sebi kriju maliciozne skripte;

– Budite obazrivi prilikom kupovine na internetu, provjerite sigurnost web sajta i uvijek kupujte sa zvaničnih i provjerenih stranica. Preporuka je da imate posebnu karticu koja će vam služiti samo za kupovinu na internetu;

– Izbjegavajte korišćenje javnih, nezaštićenih, WiFi mreža;

– Prije prenošenja fajlova sa eksternih memorijskih uređaja, prvo skenirajte taj uređaj postojećim antivirus softverom;

– Edukujte se, koristeći akademske radove, novinske članke i video tutorijale, o vrstama sajber napada i načinima na koje može doći do infekcije podataka u cilju adekvatnog podizanja svijesti o ovom problemu.

Iz Vlade navode da ne savjetuju plaćanje zahtjeva za otkup jer to nije garancija da ćete dobiti pristup podacima, vaš računar će i dalje biti zaražen i veća je vjerovatnoća da ćete biti opet meta hakera u budućnosti.

Kako je trenutno sajt za prijavu incidenata nedostupan (www.cirt.me), sve sajber incidente možete prijaviti na kontakt telefon 067 085 797.

SLIČNO:

Novije

Kako prepoznati botove na društvenim mrežama

Ne propustite

Ovo su znaci da vam se prisluškuje telefon

Reklama

Ostavite komentar

You must be logged in to post a comment Login

Жао нам је, да би поставили коментар, морате бити пријављени.

Tehnologija

Postavljen novi rekord u prenosu podataka putem optičkog kabla

Danski naučnici su uspeli da prenesu podatke brzinom od neverovatnih 1,84 petabita u sekundi — skoro dvostruko više od globalnog internet saobraćaja u istom intervalu, prenosi Open Balkan Magazin.

To obara prethodni rekord za prenos podataka korišćenjem jednog izvora svetlosti i optičkog čipa od jednog petabita u sekundi. I da stavimo ovu količinu podataka u perspektivu, petabit je jednak milionu gigabita. Jedan gigabit, ili 1.000 megabita, je otprilike najveća brzina preuzimanja koju novac može da kupi za većinu domaćinstava.

1 gigabit (Gb) je jednak 125 megabajta (MB), tako da gigabitna mreža koja nudi brzinu od 1 Gbps može da prenese 125 megabajta podataka u sekundi.

Da bi postigli ovaj zadivljujući podvig, istraživači sa Tehničkog univerziteta Danske (DTU) i Tehnološkog univerziteta Chalmers su koristili prilagođeni optički čip koji može da koristi jedno infracrveno svetlo tako što ga deli na stotine različitih frekvencija koje su ravnomerno raspoređene. Zajedno su poznati kao frekventni češalj. Svaka frekvencija na češlju može diskretno da zadrži podatke modulacijom talasnih svojstava svetlosti, omogućavajući naučnicima da prenesu daleko više bitova od konvencionalnih metoda.

Ilustracija

Čip je tu

U studiji o radu objavljenoj u časopisu Nature Photonics, naučnici opisuju kako su preneli 1,84 petabita u sekundi „dummy“ podataka preko 7.8km optičkog vlakna dok su koristili 223 kanala talasne dužine u frekventnom češlju. Prema naučnicima, za prenos podataka takvim brzinama pomoću komercijalne opreme bilo bi potrebno preko hiljadu lasera. Za ovaj eksperiment, koji je koristio najsavremeniji čip, bio je potreban samo jedan.

„Ono što je posebno u vezi sa ovim čipom je to što proizvodi frekventni češalj sa idealnim karakteristikama za optičke komunikacije“, rekao je Viktor Tores Kompani, šef istraživačke grupe i profesor u Chalmersu, u saopštenju za javnost. „Ima veliku optičku snagu i pokriva širok propusni opseg unutar spektralnog regiona koji je interesantan za napredne optičke komunikacije.

Optičke mreže

Ilustracija, Optičke mreže

Skaliranje tehnologije

Koliko god da je nova brzina obaranja rekorda vrtoglavo brza, istraživači kažu da su tek počeli i veruju da su brzine do 100 petabita u sekundi moguće.

„Razlog za to je što je naše rešenje skalabilno“, objasnio je glavni autor studije i profesor DTU Leif Katsuo Oksenlove. „I u smislu stvaranja mnogih frekvencija i u smislu razdvajanja frekventnog češlja u mnogo prostornih kopija i zatim optičkog pojačavanja i korišćenja kao paralelnih izvora sa kojima možemo da prenosimo podatke.“

Iako su napori istraživača pokazali da je to moguće, još uvek treba dokazati da je to praktično. Ali Oksenlove veruje da rešenje njegovog tima može učiniti prenos podataka mnogo efikasnijim, ostavljajući na taj način „manji klimatski otisak“.

NASTAVI SA ČITANJEM

Tehnologija

CBF apeluje: Čuvajte se internet prevare

Crnogorskom bezbjednosnom forumu se više građana Danilovgrada ali i Podgorice obratilo povodom prijema sumnjivih mejlova sa konotacijom sudskih poziva.

“Na više mejl adresa građana Danilovgrada i Podgorice je danas i u prethodnom periodu stigla pošta sa nazivom sudskog poziva i potpisom izvjesnog Dalibora Jurića. Naime, ovakvi maejlovi predstavljaju pokušaj internet prevare gdje se koristi ime osobe koja zaista postoji a najčešće se koriste imena lica koja obnašaju neku od funkcija kako bi prevara izgledala uvjerljivije, a u ovom slučaju je iskorišteno ime načelnika sektora međunarodne policijske saradnje Uprave kriminalističke policije Republike Hrvatske.

Koriste se zastrašujuće konotacije da je lice koje prima mejl osumnjičeno za krivična djela povezana sa seksualnim prestupništvom nakon čega prevarant pristupa finansijskom izrabljivanju žrtve. Crnogorski bezbjednosni forum je jutros podnio prijavu Odeljenju bezbjednosti Danilovgrad pod brojem 74-239/227744 koju potpisuje direktor CBF-a mr Mitar Radonjić, kako bi nadležni organi preduzeli jere i aktivnosti iz svoje nadležnosti. Ovim putem apelujemo na građane da se čuvaju internet prevara, da instaliraju provjerene antivirus programe, da sumnjive mejlove ne otvaraju i da svaki sličan slučaj prijave nadležnim organima.'”, stoji u saopštenju CBF-a.

NASTAVI SA ČITANJEM