Danilovgrad, grad koji se voli

Danilovgrad kao mali grad idealan je za život, odrastanje djece. Miran gradić koji omogućava savremenoj porodici brojne mogućnosti, čini se da bi mogao brže da se prilagodjava zahtjevima modernog tržišta, a sve u interesu porasta ekonomskog standarda njegovih stanovnika.

Varošica Danilovgrad, koja se nalazi u srcu Crne Gore ima sve preduslove da bude idealno mjesto za život. Odlična saobraćajna povezanost, obdarenost prirodnim ljepotama, geografski se nalazi izmedju najvećih gradova Crne Gore (Podgorice i Nikšića) idu u prilogu gore navedenoga.

Svoju veličinu treba da iskoristi i brže se prilagodi globalnim ekonomskim promjenama, te svojim stanovnicima obezbijedi mogućnosti da valorizuju svoje potencijale za dobrobiti prije svega porodice, kao osnovne ćelije svakog društva, a potom i Grada i države Crne Gore.

U želji da obezbijedi što je moguće brži ekonomski razvoj, lokalni čelnici razmišljaju o privlačenju velikih ekonomskih prilika sa “velikim” investitorima koji mogu povećati zaposlenost stanovnika, koji bi naravno doveo i do “punjenja” opštinske blagajne. Medjutim, ova strategija često ne podrazumijeva raznolik preduzetnički sistem i može povećati rizik Opštine “da sva jaja budu u jednu košaru”.

Privlačenje “velikih” svakako ima svoje benefite, ali i odredjene nedostatke koje će se u kasnijim fazama manifestovati u donošenju strateških odluka potrebnih za razvoj društveno-ekonomskog sistema.

Kao i za svaku odluku, prilikom odlučivanja treba uzeti prednosti i mane svakog rješenja. Uvjek je bolje učiti iz iskustva drugih, koja bi nadogradili sa svojim osobenostima. Kao jedna od mogućnosti koja može doprinjeti ekonomskog razvoju opštine može poslužiti ideja koja je u Američkoj državi Vermont dala odlične rezultate. Formirali su  “Forum zajednice i ekonomskog razvoja” koji je imao zadatak da istražuje nove i inovativne pristupe za podsticanje ekonomskog rasta.

Većina, ekonomski razvoj posmatra samo u obliku kapitala, zgrada, kulturnih zdanja i novih radnih mjesta. Ne rijetko, iz vidokruga se gube stanovnici kao motor koji stvara, promoviše i uključuje lokalni ekonomski razvoj na lokalnom nivou, a potom i na regionalnom.

Danilovgrad ima podmladak, koji je svoje potencijale dokazao kako u zemlji, tako i u inostranstvu. Ekonomski forum uspješnih privrednika Danilovgrada, potpomognuti sa mladjim generacijama koje bi dali notu savremenog predstavlja dobar inicijalni korak iz kojeg bi se, siguran sam rodile brojne ideje.

Kao drugi pozitivan primjer treba istaći grad Brighton, koji je poznat po skijanju tokom zime, koji se duži niz godina borio se za privlačenje vansezonskih turista. Kako bi sezonu upotpunili, gradski čelnici su stvorili 33 različita festivala koji se održavaju tokom cijele godine. Jedan od najpopularnijih događaja je Girls Just Wanna Have Fun Weekend, nastao nakon što je Brighton otkrio da njegove godišnje pileće večere jednostavno nisu profitabilne. Mali tim lokalnih vođa i volontera uspio je privući preko 15.000 ljudi u grad od samo oko 1.200, što predstavlja porast broja stanovnika od 1.200 posto.

Danilovgrad, na žalost nije uspio da valorizuje svoje turističke potencijala, čak šta više čini se da nema jasne vizije pravaca razvoja. Privilegija da se najveće svetilište Manastir Ostrog, nalazi na području opštine Danilovgrad, nije valorizovano na pravi način. Oko 1.200,000 posjetilaca godišnje posjeti ovo svetiliste, dok Danilovgrad za veliku većinu nije ni usputna stanica.

Manifestacije kao što su bile nekad “Rijekom Zetom”, “Spuško ljeto” pokazale su se više kao animacija za lokalno stanovništvo, nego li kao magnet za privlačenje turista. Potencijala i ideja sigurno da ima, samo treba osluškivati tržište i pratiti savremene tokove. Splavaranje Zetom, razvoj seoskog turizma, eko grad u Bandićima, solarni paneli uz Krvavče i Stubicu samo su neke od ideja. Impozantno djeluje kada na prelijepom jezeru na Ponikvici sretnete grupu biciklista, koji svake godine dolaze iz Francuske, avanturiste iz Izraela u Dolu Vukotičkom, kampere iz Njemačke na Studenom, koji i ne kriju zadovoljstvo darovima prirode. Što reći o pionirskom poduhvatu pronalazača i slikara iz Kosića Darka Jovovića, koji je čak i sam započeo projekat vjetroelektrana koje bi radile i pri manjem udarima vjetra.

Ideja, odnosno potencijala Danilovgrad zasigurno ima. Potrebno je izdvojiti one najbolje, kako bi se svi resursi usmjerili ka njima, čime bi se valorizovali na što je moguće bolji način.

Klasteri kao  moguće rešenje za unapredjenje poljoprivrede

Usitnjenost posjeda, nedostatak znanja, nepostojanje krovne organizacije koja bi ujedinila poljoprivredne proizvodjače, učinilo je da se Danilovgradjani vremenom udalje od poljoprivredne djelatnosti.  Moramo istaći, uzimajući u obzir prirodno okruženje, potpuno neprirodno.

Danilovgrad bi trebao da napravi strateški pristup koji bi kanalisao cjelokupnu poljoprivrednu proizvodnju na svojoj teritoriji, koja je dovoljna da zadovolji potrebe cijele Crne Gore. Pored brojnih EU Fondova, IPARD fondova, kod Ministarstva ekonomije trenutno je raspisan konkurs za pomoć u razvoju Klastera. Bilo bi dobro prezentovati proizvodjačima mogućnosti koje se dobijaju zajedničkim udruživanjem i nastupom na tržištu. Zašto Danilovgrad i Danilovgradjani ne bi napravili svoje Klastere (za svaku vrstu proizvodnje ili grupu proizvoda), ne bi li na taj način lakše plasirali svoje proizvode.

Na slikama (u prilogu 1.i2.) predlog za ulaganje u plantažu jabuka, odnosno formiranje jednog od klastera.

Danilovgrad jeste uradio dosta u pravcu osmišljavanja investicionog ambijenta, koji je itekako atraktivan za investitore. Svakako je da su po brzini administracije prepoznati u Crnoj Gori, te upravo taj pristup treba iskoristiti, te inicirati nove prioritete u poboljšanju ekonomskog ambijenta za dobrobit svih gradjana Danilovgrada.

Autor teksta je porijeklom iz Martinića, magistar je ekonomije i osnivač “Business support centra” Vuk Žarić.