By Velika konjukcija Jupitera i Saturna nije velika samo zato što su u pitanju dva gasovita džina, već i zato što se ne dešava tako često kao kada su u pitanju konjukcije nekih drugih planeta.
Ove dvije planete su već nekoliko meseci na nebu, prate jedna drugu, tačnije djeluje kako manje sjajni Saturn prati i približava se Jupiteru. Jupiter je znatno sjajniji od Saturna, a uskoro će se toliko približiti da će se vidjeti u istom vidnom polju dvogleda, pa čak i teleskopa.
Poslednja vellika konjukcija Jupitera i Saturna
Poslednja ovako velika konjukcija dvije najveće planete Sunčevog sistema dogodila se 1623. godine. Ali da ne budemo lijeni pogledali smo u Stellariumu i vidjeli da je tačan datum 17.07.1623. godine, dok su obje planete boravile u sazvežđu Rak. Takođe su se mogle vidjeti u istom vidnom polju tada Galilejevog teleskopa. Planete su bile vidljive nisko na nebu nakon zalaska Sunca pa je vjerovatno sunčeva svjetlost delimično ometala posmatranje. Slično će biti i ove godine, ali čini nam se da ćemo imati neki minut više za posmatranje.
Nakon skoro 400. godina sledeća zakazana velika konjukcija Jupitera i Saturna je 21. decembra nakon zalaska Sunca nisko na jugozapadnom nebu.
Prividna udaljenost Jupitera i Saturna
Tog 21. decembra prividna udaljenost između dvije planete iznosiće 6.1 arc min. Poređenja radi, pogledajte zvijezdu Mizar u Velikom medvjedu. Tik uz nju nalazi se manje sjajna zvezda Alcor. Njihova udaljenost na nebeskoj sferi iznosi 11.8 arc min. Ove dvije zvezde su nekada bile primjer za provjeru dobrog vida. Iz ovoga se zaključuje da će udaljenost dvije planete na nebeskoj sferi iznositi svega desetinu stepena i biće skoro duplo bliže od Mizara i Alcora.
Uporedite: 1 arc min = 1/60 stepeni
Planete će 01. decembra biti udaljene 2.2 stepena, dok će 15. decembra ta udaljenost iznositi svega 0,7 stepeni. Nakon toga će se svake večeri to rastojanje smanjivati za 0.1 stepen, sve do 21. decembra. Sledeća ovako velika konjukcija Jupitera i Saturna desiće se 15. marta 2080. godine.
Gdej se nalaze Jupiter i Saturn
Trenutno su planete u sazvežđu Strijelac, ali će se konjukcija desiti u sazvežđu Jarac, na samoj granici sa sazveđem Strijelac. Magnitude će im iznositi: Jupiter -1,97; Saturn 0,63. Jupiter će biti udaljen od nas 5,925 AJ, a Saturn 10,826 AJ .
1AJ = 149 600 000 km (prosječna udaljenost Zemlja – Sunce).
Toliko će ovaj susret dominirati jugozapadnim nebom 21. decembra da će biti nemoguće ne prepoznati ih na prvi pogled.
Koliko često se dešava konjukcija Jupitera i Saturna
Sirerički period je vrijeme za koje neko nebesko tijelo u Sunčevom sistemu završi jednu revoluciju u odnosu na neku zvijezdu posmatrano sa Zemlje. Saturnov period je 29,56. godina, dok je Jupiterov 11.86. Kada pomnožimo ova dva broja dobićemo 351,56. Dijeljenjem ove vrijednosti sa razlikom sideričkih perioda dvije planete dobijamo 19.76 godina. Dakle, konjukcije ove dve planete se dešavaju jednom u otprilike 20. godina.
Drugim riječima, Jupiteru je potrebno 20 godina da ponovo pretekne Saturn, posmatrano sa Zemlje.
Velike konjukcije Jupitera i Saturna kada je rastojanje na nebeskoj sferi bilo manje od 0,2 stepena desile su se i desiće se: 1623, 1683, 2020, 2080, 2417 i 2477. godine.
Posle 2021. godine sledeće konjukcije će se desiti 02. novembra 2040. godine i 07. aprila 2060. godine. Međutim, udaljenost neće iznositi više od 1.1 stepen, što će biti oko više od 10 puta dalje nego ove godine.
Da li Jupiter nekada prolazi tačno ispred Saturna?
Kada Jupiter djelimično zakloni Saturnov disk takav događaj nazivamo tranzit, ali kada Jupiter potpuno prekrije Saturn to nazivamo okultacijom. Za jedan naš životni vijek ovi tranziti ili okultacije se dešavaju izrazito rijetko i neće se destiti narednih nekoliko hiljada godina. Prvi sledeći tranzit desiće se 16. februara 7541. godine.
Kako da posmatrate ovu konjukciju?
Ukoliko imate sreće da večernje nebo 21. decembra bude vedro iznad vaše lokacije moći ćete da posmatrate konjukciju Jupitera i Saturna golim okom, dvogledom i teleskopom. Planete su sjajne i neće biti problema vidjeti ih nisko iznad jugozapadnog horizonta nakon zalaska Sunca. Takođe, lijepo bi bilo i fotografisati ih telefonom ili fotoaparatom. Može kroz dvogled ili teleskop, nebitno je. Ono što je bitnije je zabilježiti ovakav rijedak astronomski događaj.
Comments