Vlada Crne Gore razmatra tri projekcije Plana optimizacije glomazne državne i opštinske uprave. Prema najrigidnijoj, otkazi za 1.965 državnih službenika i 1.217 opštinara donose ukupnu godišnju budžetsku uštedu od 30,5 miliona eura, saznaje Portal Analitika. U narednom period biće definisane visine otpremnina za otpuštene radnike.

U ukupan broj nijesu uračunati viškovi radnika u državnim preduzećima, koji takođe moraju biti otpušteni, shodno Planu optimizacije do 2020. godine, koji je Vlada usvojila u julu. Te projekcije biće predmet posebnih analiza.

Za potrebe projekcija, Vlada je pošla od brojki da je ukupan broj zaposlenih u državnoj upravi na centralnom (državnom) nivou 39.306 službenika, a na lokalnom 12.174 opštinara.

Projekcija 1: Prema prvoj, “najmekšoj” projekcji, koja bi mogla da se ostvari već do kraja godine, otpuštanje jednog procenta državnih službenika, odnosno njih 393, donosi uštedu na mjesečnom nivou 314.448 eura, a na godišnjem 3.373.376 eura.

Što se tiče lokalnih samouprava, projekcija kaže da da procentualno smanjenje za tri odsto opštinara, odnosno otkaz za njih 395, donosi mjesečnu uštedu u lokalnim budžetima od 292.176 eura, odnosno na godišnjem novou 3.506.112 eura.

Projekcija 2: U slučaju troprocentualnog smanjenja broja činovnika, bez posla će ostati 1.179 službenika. To će na mjesečnom nivou donijeti uštedu državnom budžetu od 943.344 eura, dok će ta cifra na godišnjem nivou narasti na 11.320.128 eura.

Što se tiče opštinskog nivoa, u slučaju sedmoprocentnog smanjenja broja opštinara, otkaze će dobiti 852 činovnika. Ova projekcija na mjesečnom nivou donosi uštedu lokalnim budžetima od 681.744 eura, dok na godišnjem ta cifra iznosi 8.180.928 eura.

Projekcija 3: Prema trećoj, najrigidnoj procjeni, do kraja 2020. godine, biće otpušteno pet odsto državnih službenika, odnosno njih 1.965.

To će centralnom budžetu na mjesečnom novou donijeti uštedu od 1.572.240 eura, što na godišenjem nivou iznosi impresivnih 18.866.880 eura.

Na lokalnnom nivou, u slučaju desetoprocentnog smanjenja, biće otpušteno 1.217 opštinara što će donijeti mjesečnu uštedu lokalnim budžetima u iznosu od 973.920 eura, što je na godišnjem 11.687.040 eura.

Zbirno posmatrano, ako se Vlada odluči na najrigidniju, treću varijantu, što je izvjesno, bez posla će do 2020. godine ostati ukupno 3.182 činovnika i opštinara, što će budžetima donijeti ukupnu uštedu od 30.553.920 eura.

Planom optimizacije državne uprave nije razmatrao koliko će koštati socijalno zbrinjavanje otpuštenih činovnika i službenika, odnosno koliko će iznositi otpremnine za otpuštene činovnike, ali su jasno date smjernice kako će oni biti riješeni.

Šta predviđa Plan optimizacije:  Podsjetimo, Plan optimizacije, pored otpuštanja predviđa i još jednu rigoroznu mjeru: moratorijum na zapošljavanje u državnoj upravi na neodređeno i određeno vrijeme – u narednih godinu dana! Zatim prestanak radnog odnosa na određeno vrijeme istekom roka na koji je radni odnos zasnovan, bez mogućnosti produženja u ovih godinu dana, odnosno prestanak radnog angažmana lica angažovanih po drugim osnovama po isteku vremena na koje su ta lica angažovana.

Sporazumni prekid i tehnološki viškovi: Otpuštanje radnika, odnosno smanjenje broja zaposlenih će se mahom vršiti kroz instituciju „sporazumnog prekida radnog odnosa“ i proglašenje „tehnološkog viška“.

„S tim u vezi, pristupiće se izmjenama Zakona o zaradama, izmjenama Odluke o otpremninama zaposlenih u javnom sektoru, kao i sprovođenju ankete za zaposlene o zainteresovanosti za sporazumni prestanak radnog odnosa uz isplatu otpremnine zaposlenom“, navodi se u mjerama Plana.

Sigurni samo stručnjaci i deficitarni kadar: Prethodno, rukovodilac organa odnosno službe utvrđuje listu zaposlenih koji se neće anketirati zbog potreba organa odnosno službe, a u pitanju je deficitarni stručni kadar, izvršioci sa posebnim stručnim znanjima, sposobnostima i vještinama.

Mjere predviđaju i proglašenje tehnološkog viška uz isplatu otpremnine za zaposlene na koje se primjenjuju opšti propisi o radu.

Otpuštenim će biti ponuđeni krediti IRF-a: Takođe, kao utjehu, službenicima koji prihvate „sporazumni prekid radnog odnosa“ i status „tehnološkog viška“ će se definisati poseban program mjera u okviru Investiciono-razvojnog fonda (IRF) ili nekog drugog organa.

Mjere predviđaju i promjene akata o sistematizaciji u skladu sa stvarno potrebnim brojem uz obavezu smanjenja broja sistematizovanih izvršilaca od 10-30 odsto u odnosu na važeći akt o sistematizaciji, u organima u kojima je ova razlika evidentirana, kao i ograničenje da opšte službe ne mogu imati više od 15 odsto od broja sistematizovanih.

Plan predviđa i formiranje komisije u čijem će sastavu biti predstavnici Ministarstva javne uprave, Ministarstva finansija i Uprave za kadrove, na visoko rukovodnom nivou, čiji je zadatak davanje mišljenja na akta o sistematizaciji kroz sagledavanje budžetskih i strateških opredjeljenja Vlade i definisanih ograničenja, uz prethodno pribavljena mišljenja Uprave za kadrove i Ministarstva finansija.

 Komisija, prema dokumentu, ima privremeni karakter i ostvaruje svoje nadležnosti samo u periodu sprovođenja Plana.

Mjere: U mjerama Plana se podvlači da ukupan broj zaposlenih na određeno vrijeme, zbog privremeno povećanog obima posla po ugovoru o privremeno-povremenim poslovima, zaključenih neposredno ili preko omladinske ili studentske zadruge i lica angažovanih po drugim osnovama, ne može biti veći od 10 odsto od broja zaposlenih na neodređeno vrijeme u organu.

Plan se zaključuje preporukom da se vrši povjeravanje pomoćnih poslova privatnom sektoru, posebno u zdravstvenim ustanovama, kao i u drugim resorima, kroz podugovaranje ili druge oblike javno-privatnog partnerstva. Pod tim se podrazumijevaju čišćenje, portirski poslovi, održavanje rublja, priprema hrane u Kliničkom centru…

Iz Vlade su izrazili očekivanje da će mjere, između ostalog, uticati da se određeni broj nezaposlenih lica usmjeri ka privatnom sektoru „u kojem ima veliki broj slobodnih radnih mjesta“.

Ako se ima u vidu da, prema istraživanjima,72 odsto svršenih visokoškolaca želi isključivo posao u državnoj administraciji, prije svega zbog sigurnosti i boljeg tretmana, onda je jasno da Vlada, ako želi rezultate u sprovođenju Plana,  mora dovesti u red privatni sektor, naročito u oblasti striktnog poštovanja prava zaposlenih. U narednom periodu najznačnije pitanje biće koliko će iznositi otpremnine otpuštenim činovnicima i opštinarima. (Autor je glavni urednik Portala Analitika)

 (Nastaviće se)