Uz veliku volju smo doveli teren da bude čist i prohodan, a unutrašnjost ostataka Crkve oslobodili rastinja kako bi zainteresovani mještani i ostali građani mogli doći u obilazak, saopštili su iz crkvenog odbora crkve Sv. Petra Cetinjskog.

Istorijat:

Gradina u Martinićima (Gornjim, Donjim i Gradini) istočno od Spuža u Crnoj Gori, predstavlja ruševine utvrđenja iz prednemanjićke epohe. Smještena je na jednom brežuljku, uz rub doline rijeke Zete.

Ne pominje se u istorijskim izvorima, a kao Gradina u Martinićima se javlja tek u novijoj literaturi. Nastala je najverovatnije u vrijeme seobe naroda odnosno dolaska Slovena na taj dio Balkana. U lokalnoj tradiciji pominje se kao mjesto u kome je rođen otac Stevana Nemanje, Zavida.

Martinićka gradina se vjerovatno može identifikovati sa gradom Lontodoklom, koju Konstantin Porfirogenit pominje kao jedan od tri naseljena grada u Duklji.

Moguće je da su ovo naselje, formirano samo na dva sata hoda od antičke Dokleje, osnovali njeni izbjegli stanovnici u vrijeme doseljavanja Slovena. Vrijeme napuštanja naselja se ne zna, ali se pretpostavlja da se to moglo dogoditi vrlo rano, već krajem XII vijeka.

Gradina je formirana na prostranom vrhu brda koje skoro sa svih strana ima nepristupačne litice. Unutar bedema nalaze se ostaci jedne četvorougaone građevine, kao i jedan manji objekat koji podsjeća na rimske vojne logore (kastrume). Ovi ostaci je moguće da su postojali i prije nego što su bili izgrađeni bedemi.

U sjevernom dijelu Gradine, nalaze se ostaci velike trobrodne bazilike. Tokom arheoloških istraživanja, kod nje je pronađen veliki broj predromaničke plitkoreljefne kamene plastike, čijom analizom se potvrđuje da se radi o reprezentativnom sakralnom objektu, nastalom u X ili XI vijeku. U njenom središtu, pronađeno je postolje episkopskog prestola, a na pronađenim fragmentima ikonostasa postoje ostaci natpisa. Na njima se, na latinskom jeziku, pominje arhangel Mihajlo (kome je crkva vjerovatno bila posvećena) odnosno, na grčkom jeziku, izvjesni Petar, koji je vjerovatno bio ktitor crkve, a koga pojedini autori izjednačavaju sa knezom Petrom Gojnikovićem (kraj IX—početak X vijeka).

MARTINIĆKA GRADINA