Otvaramo vremensku kapsulu  koja nas vraća u 1976. godinu, kada je lokalni list “Deveti Decembar”, glasilo socijalističkog Saveza radnog naroda Danilovgrada, bilježio važan trenutak naše Opštine.

Tada je, 30. juna 1976. godine, usvojen Društveni plan opštine za period od 1976. do 1980. godine, označavajući završetak dugog i temeljnog procesa rasprave i planiranja. Ovaj plan nije samo dokument, već je rezultat aktivnog učešća svih segmenata našeg društva, od osnovnih organizacija udruženog rada do samoupravnih tijela i organa.

Kroz ovaj članak, prenosimo vam fragmente iz tog istorijskog perioda, osvjetljavajući osnovne politike razvoja opštine Danilovgrad koje su tada potvrđene, a čiji odjeci i danas određuju naš put ka budućnosti. S tim, što smo izgleda pokvarili sve što smo mogli.

Interesantno je da je juče na četrnaestodnevnu javnu raspravu stavljen Nacrta Programa uređenja prostora Opštine Danilovgrad za 2024.  godinu sa Programom urbane sanacije u čije se kreiranje nije uključio nijedan građanin ili predstavnik mjesne zajednice iz Danilovgrada. Eventualne izmjene i dopune i sa minimalnim šansama za njihovo  usvajanje građani će moći dostavljati do 29. februara ove godine. Pitanje je da li ćemo imati priliku čitati kasniji Izvještaj sa javne rasprave jer tu privilegiju nismo imali nakon javne rasprave o Budžetu Opštine za 2024. godinu.

Ipak, uživajte i prisjećajte se nekadašnjih fabrika kojih je u Danilovgradu bilo za ponos.

Na zajedničkoj sjednici svih vijeća Skupštine opštine Danilovgrad koja je održana 30. juna 1976. godine usvojen je Društveni plan opštine za
period 1976. do 1980. godine. Time je završen dvogodišnji period organizovane i veoma široke rasprave koja je vođena u osnovnim  organizacijama udruženog rada, samoupravnim interesnim zajednicama, mjes nim zajednicama i drugim samoupravnim tijelima i organima
u kojoj je potvrđena osnovna politika razvoja opštine do 1980. godine.

Društveni plan opštine je  u svom ukupnom konceptu predviđenih pravaca i dinamike razvoja usklađen i temeljen na politici razvoja SR Crne Gore i šire. Značajan posao je učinjen na izučavanju, sagledavanju i analitičkoj procjeni sadašnjeg stanja u privredi tj. dostignutog stepena  razvoja, pri čemu se posebno polazilo od raspoloživih kapaciteta, privrednih resursa, izgrađene infrastrukture, lokacione povoljnosti i dr.

Takva orjentacija sadržana u Društvenom planu, uz uvažavanje nekih specifičnosti i teškoća, čini Društveni plan realan čime se stvaraju i mogućnosti za njegovo ostvarenje. Na osnovu takvih predviđanja može se očekivati da će na osnovu ostvarenja predviđenih stopa rasta do
ći do značajnog rasta društvenog proizvoda i dohotka kao i stvaranja uslova za sopstvenu akumulaciju, što sve skupa treba da ubrza dalji razvoj privrede i time smanji stepen nerazvijenosti u kojem se sada opština nalazi.

U sprovođenju ukupno postavljenih ciljeva i zadataka od posebnog značaja je da sve subjektivne snage u opštini učine organizovane i  stvaralačke napore u preduzimanju potrebnih mjera na dosljednom ostva renju plana. Naročito je značajno da ostvarenje planskih zadataka bude obezbijeđeno u uslovima još bržeg razvoja i jačanja društveno-ekonomskih odnosa na samoupravnim osnovama što podrazumijeva dalje objedinjavanje sredstava i rada i uspostavljanje takvih dohodovnih odnosa koji će uvažavati i vrednovati rad i rezultate rada.

Društveni plan opštine se zasniva na porastu društvenog proizvoda po stopi od 10,1% godišnje. Tako predviđena prosječna stopa rasta materijalne proizvodnje ostvariće se uz učešće društvenog sektora u 1980. godini od 75 do 80%. Porast zaposlenosti predviđa se po prosječnoj stopi od 3,2%. To obezbjeđuje zapošljavanje preko 600 radnika. Društvena produktivnost rada povećala bi se po prosječnoj sto-
pi od 6,7% godišnje, pri čemu u industriji po stopi od 12,5 godišnje, a realni lični dohoci po zaposlenom po stopi od 4% godišnje.

Ostvarenje ovako predviđene dinamike rasta obezbijedilo bi brži porast društvenog standarda, odnosno zadovoljenje zajedničkih potreba stanovništva i relativno povećano izdvajanje za akumulaciju.

Predviđena stopa rasta zasniva se u prvom redu na promjeni ukupne strukture privrede u korist industrije koja treba da u 1980. godini učestvuje u društvenom proizvodu pre ko 57%. Industrijska djelatnost u čemu industrijska gradnja stanova, proizvodnja kreča, ukrasnog kamena, ciglarskih proizvoda, izgradnja novih objekata na bazi prerade čelika i aluminijuma i pogodnija tehnološko-proizvodna rješenja za fabriku radijatora stavlja ovu djelatnost ove više kao primarnu za planski period.

Poljoprivreda će sa stopom rasta od 6,4% i dalje biti jedna od vodećih grana organizovane u okviru društvenog i individualnog sektora. Preko  6,5 hiljada hektara obradivog zemljišta, kao i postojeći proizvodno-prerađivački kapaciteti (Motorni mlin, Fabrika stočne hrane, Fabrika za preradu kafe, svinjogojska i gove darska farma) stvaraju veću mogućnost valorizacije prirodnih i drugih povoljnosti za ubrzan razvoj ove grane. Planirana stopa rasta u ovoj oblasti zasniva se na: osposobljavanju za normalnu proizvodnju oko 700 hektara zemljišta što će uz sadašnje proizvodne površine i uz veću racionalizaciju ukupne proizvodnje usloviti povećanje prinosa kod uzgojnih struktura (lucerka, si-
lažni kukuruz i dr.) od 20 do 40%; povećaće se broj muznih krava sa 500 na 1000 grla i povećati proizvodnja mlijeka za oko 106%.

U individualnom sektoru poljoprivrede očekuje se značajniji razvoj (godišnja stopa rasta 5%) posebno u ratarskoj i stočarskoj proizvodnji koja će biti stimulisana kreditnom politikom, uspostavljanjem stalnijih kooperativnih odnosa između individualnog i društvenog sektora i većom aktivnošću na primjeni Zakona o udruživanju zemljoradnika.

Od posebnog je značaja za dalji ukupni razvoj poljoprivrede na teritoriji opštine, koji sve više vezujemo i stvaranje i izgradnju prerađivačkih kapaciteta, da Agrokombinat „13. jul“, uz punu ekonomsku opravdanost u svojim planovima razvoja i uz preduzimanje potrebnih mjera dopri
nese ovako predviđenom pravcu razvoja u oblasti poljoprivrede.

Na planu razvoja trgovine, ugostiteljstva i komunalne privrede takođe se predviđa značajan rast čiji su osnovni nosioci VUP, Komunalno-zanatsko preduzeće, Elektrodistribucija i dr. Razvoj ovih djelatnosti treba da doprinese da oblast prometa i infrastrukture postane sastavni dio zadovoljenja potreba ukupne privrede i stanovništva. U periodu 1980. godine doći će do: povećanja i modernizacije poslovnog prostora; izgradnje magistralnog puta Titograd Danilovgrad Nikšić; otpočeće rekonstrukcija (I faze) glavnog vodovoda na relaciji Danilovgrad Kosovi Lug Velje Brdo; povećaće se propusna moć telefonske centrale u Danilovgradu i obezbijediti bolja PTT mreža na teritoriji opštine; značajnije će se izvršiti rekonstrukcija postojeće dalekovodne električne mreže i doći do gradnje nove trafostanice 110/35 KB.

Razvoj neprivrednih djelatnosti (školstvo, kultura, zdravstvo i dr.) čine jedan od značajnih pravaca društvenog razvoja koja je u uskoj povezanosti i u mnogome opredijeljena realizacijom predviđenih stopa rasta u oblasti materijalne proizvodnje. Međutim, razvoj društvenih djelatnosti je tako planiran da treba da obezbijedi zadovoljenje vitalnih potreba reprodukcije i razvoja opštine u cjelini. Tako će se u srednjoročnom planu prići izgradnji dečjeg zabavišta.